Bipolar depresyon veya daha yaygın bilinen adıyla bipolar bozukluk (1980 öncesi de manik depresyon olarak bilinmekteydi), depresif dönemler ve anormal seviyelerde yüksek duygu durumu ile kendisini belli eden bir psikolojik bozukluktur. Bu yüksek duygu durumu derece ve şiddetine bağlı olarak hipomani veya mani olarak bilinmektedir. Bu bozukluk toplumda yüzde bir ila iki arasında görülmektedir.
Manik dönemlerde kişi anormal derecede enerjik, mutlu veya huzursuz hisseder ve davranır. Bu dönemde kişiler duygu durumlarına paralel olarak düşüncesiz, kontrolsüz ve sonuçları düşünmeden davranırlar. Bu dönemde enerji yüksekliğinin bir sonucu olarak kişilerde uyku ihtiyacı azalması da görülür. Çok kısa uyku süresi ile günlük hayatlarına devam edebilirler.
Mani Döneminde Kişilerde Aşağıdaki Bipolar Bozukluk Belirtileri Gözlemlenebilir,
Enerjik, yüksek ruh hali
Çok enerjik olma hali
Yüksek derecede aktiflik
Tedirgin hissetme
Uyumakta zorlanma
Normalden daha hareketli olma
Çok hızlı konuşma, farklı konulara hızlı geçme
Ajite ve huzursuz olma
Düşüncelerinin çok hızlı akması
Birçok şeyi aynı anda yapabileceğini düşünme
Riskli davranışlar, çok para harcama
Manik dönemin tersi olan depresif dönemlerde ise kişi hayata, kendisine ve geleceğe karamsar bakar. Hayata, etrafındaki dünyaya olumsuz bir bakış açısı edinir. Kendisini eleştirir, yetersiz görür. Gelecekten beklentileri azalır ve karamsar bir gelecek çizer kendisine. Bu bakış açısındaki değişimle beraber kişinin sosyal aktiviteleri azalır. Kendisini daha çok izole eder. Enerjisi düşer ve hareketliliği azalır.
Depresif dönemde kişi daha çok uyumaya yatkın hale gelir. Uyku düzeninde de bozulmalar gözlemlenebilir. Gün içerisinde daha çok uyuma ve geceleri uykusuz olma görülebilir.
Depresif Dönemde Kişilerde Aşağıdaki Bipolar Bozukluk Belirtileri Gözlemlenebilir,
Mutsuz, düşük, boş veya umutsuz hissetme
Çok az enerji sahibi olma
Düşük seviyede aktiflik
Uykuya dalmada zorluk, çok veya az uyuma
Hiçbir şeyden haz almama
Endişeli hissetme
Odaklanmada güçlük
Unutkanlık
Çok veya az yeme
Süregelen bir yorgunluk hali
Ölüm veya intihar düşünceleri
Bipolar Bozukluğun Nedeni Nedir?
Bipolar bozukluğun sebepleri net değildir. Hem genetik hem çevresel faktörler bu psikolojik bozuklukta rol oynar. Tabii vakadan vakaya bu etkenlerin oranı değişmektedir. Bazı durumlarda genetik daha büyük rol oynar. Ailede bipolar bozukluğun veya diğer duygu durum bozukluklarının sıkça görüldüğü gözlemlenir.
Bipolar Bozukluk kendi içerisinde 4 ayrı başlıkta ele alınır. Bunlar Bipolar I, Bipolar II, siklotimik ve diğer türlü adlandırılamayan bipolar bozukluktur. Bu dört başlık semptomlar ve belirtiler hakkında ayrışmaya gidilmesi adına kullanılmaktadır. Genel olarak birbirlerine benzeyen başlıklardır.
Bipolar I Bozukluk
En az 7 gün süren mani dönemleri veya tıbbi destek gerektiren mani dönemleri ile kendisini göstermektedir. Genellikle depresif dönemler de görülür. Bu depresif dönemler ise en az 2 hafta sürer. Depresif dönemler bazı durumlarda mani dönem özellikleri de gösterebilmektedir.
Bipolar II Bozukluk
Depresif dönem ve hipomani dönemlerinden oluşmaktadır. Hipomani dönemi, mani dönemi kadar şiddetli geçmemektedir. Semptomlar ve belirtiler daha hafif seyreder. Adı da buradan gelmektedir. Hipo, Yunancadan gelmekte ve “altında” anlamı taşımaktadır.
Siklotimik Bozukluk
Bu psikolojik bozuklukta, en az iki sene süren (çocuklarda ve ergenlerde bir sene) hipomani ve depresif semptomlar görülmektedir. Ancak bu semptomlar ve belirtiler depresif dönem veya hipomani dönemi tanılama özelliklerini tam olarak göstermez.
Diğer Türlü Adlandırılamayan Bipolar Bozukluk
Diğer üç kategoriye ait olmayan bipolar bozukluklar bu başlıkta toplanır. Ortak özellikleri tanı kriterlerini tam anlamıyla yansıtmayışlarıdır.
Nasıl Tedavi Edilir?
Tedaviler çoğu insana yardımcı olmaktadır. Günlük hayatlarında daha az zorlanmalarını sağlamaktadır. En yoğun semptom ve belirti gözlemlenen vakalarda bile ruh hali ve duygu durumu değişimlerinde iyileşme, diğer semptom ve belirtilerde azalma görülmektedir. Etkili bir tedavi planı genellikle hem ilaç hem psikoterapiden oluşmaktadır.
Psikoterapi bipolar bozuklukta etkilidir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile Kabul ve kararlılık terapisi (ACT), hayat boyu sürebilen bipolar bozuklukla baş etme konusunda danışanlara büyük destek sağlamaktadır. Bu iki terapi metodunun da bilimsel araştırmalar ile etkili olduğu görülmüştür. Farklı araştırmalar ile etkililiği ortaya konmuştur. Bireysel terapi dışında kişinin ailesinin de bilgilendirilmesi önemlidir. Hem kişiye sosyal destek açısından hem ailenin ihtiyaçlarının giderilmesi açısından aile bilgilendirilmesi önem taşımaktadır.
Medikal olarak ise genellikle duygu durum dengeleyicisi kullanılmaktadır. Farklı vakalarda, ihtiyaçlara göre atipik antipsikotik ve antidepresan da kullanılabilmektedir. Bunlar hekimin önerilerine uygun şekilde kullanılmalıdır.
Kendinize İyi Bakın.
Kaynaklar:
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı, Beşinci Baskı (DSM-5). Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı’ndan çeviren Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
Basco, M. R., & Rush, A. J. (2005). Cognitive-behavioral therapy for bipolar disorder. Guilford Press.
Costa, R. T. D., Rangé, B. P., Malagris, L. E. N., Sardinha, A., Carvalho, M. R. D., & Nardi, A. E. (2010). Cognitive–behavioral therapy for bipolar disorder. Expert review of neurotherapeutics, 10(7), 1089-1099.
Fink, C., & Kraynak, J. (2015). Bipolar Disorder for Dummies. John Wiley & Sons.
Marchand, W. R. (2015). Mindfulness for Bipolar Disorder: How Mindfulness and Neuroscience Can Help You Manage Your Bipolar Symptoms. New Harbinger Publications.
Roberts, S. M., Sylvia, L. G., & Reilly-Harrington, N. A. (2014). The bipolar II disorder workbook: managing recurring depression, hypomania, and anxiety. New Harbinger Publications.
#Psikolog #Psikoloji #Anksiyete #Psikiyatri #BipolarBozukluk #Depresyon #Terapi #PsikolojikTestler #BipolarBozuklukNedir #DepresyonBelirtileri #BipolarNedir #Hipnoz #PsikolojikHastalıklar #BipolarNeDemek #ManikDepresif #Psikoterapi #İnsanPsikolojisi #insanPsikolojisi #PsikologNedir #BipolarBelirtileri #PsikolojikDanışmanlık #AileDanışmanlığı #KlinikPsikoloji #DepresyonTedavisi #BilişselDavranışçıTerapi #SosyalPsikoloji #SosyalDestek #izmirTerapi #izmirPsikolojikDanışman #Mindfulnessizmir #izmirTerapist #izmirpsikolog #Psikologizmir #izmir #İzmirPsikolojikDanışman #Psikologİzmir #İzmirTerapist #Mindfulnessİzmir #İzmirTerapi #İzmirPsikolog #İzmir #Kaygı #Psikolojik #PsikolojiBozukluğu #PsikolojikRahatsızlıklar #Bipolar #BipolarBozuklukBelirtileri #Terapist #OnlinePsikolog #PsikolojikDestek #PsikolojikDanışman #PsikolojikDanışmanlıkMerkezi #PsikolojikSorunlar #PsikologRandevu #PsikolojiBozukluğuBelirtileri #BilişselTerapi #EniyiPsikolog #iyipsikolog #PsikolojiBlog #Blog #Blogger #KabulveKararlılık #KabulveKararlılıkTerapisi #BipolarDepresyon #Hipomani #Mani #Manik #Enerjik #Mutlu #Huzursuz #Uyku #UykuDüzeni #DuyguDurumu #BDTTerapisti #BDT #ACTTerapisti #ACT #DavranışçıTerapiler #KognitifTerapi #BilişselDavranışTerapisi #Bilişsel #CBTTerapisti #CBT #KKTTerapisti #KKT #BaşarılıTerapi #UygunTerapist #YeniNesilDavranışçıTerapiler #ÜçüncüNesilDavranışTerapisi #YeniNesilDavranışTerapileri #DavranışTerapisi #BaşarılıTerapist #KanıtaDayalıTerapi #ÜçüncüNesilDavranışçıTerapiler #DoğruTerapist #TerapiSeansı
Comments